Ruim twaalf weken geleden begon ik als student-assistent aan de Complutense universiteit te Madrid. Toentertijd wist ik totaal niet wat ik zou mogen en überhaupt kunnen doen. Iedere week werd er een nieuw thema uit het boek behandeld. Van daaruit kon ik zelf een presentatie of opbouw maken dat ik zou gebruiken tijdens de conversatieles.
Daar heb ik altijd geprobeerd zo dicht mogelijk bij de realiteit te blijven. Hoe spreken wij Nederlanders daadwerkelijk? Lange oubollige woorden werden vervangen voor veelgebruikte woorden, veelgemaakte fouten heb ik uitgebreid uitgelegd zodat de studenten niet dezelfde fouten maken zoals velen in Nederland wel doen.
De studenten leerden snel, waardoor ik ook wat kon vertellen over de cultuur en gewoonten. Dumpert.nl is een klein voorbeeld onder voornamelijk jongeren. (De dierenfilmpjes heb ik daarnaast gebruikt om dierennamen aan te leren).
Daarnaast vertelde ik ook hoe jongeren onderling lijken te verschillen met de jongeren in Madrid.
Maar ook: wat zijn de mogelijke redenen waarom Nederland in de top 5 van gelukkigste mensen ter wereld staat?
Ik heb erg veel geleerd van mijn assistentschap door middel van conversatielessen.

Daarnaast is er voor het eerst is er in april een tweedaagse informatiemiddag georganiseerd voor de Deense, Noorse en Nederlandse taal. Iets waar María Jose Calvo en ik al enige tijd van tevoren mee bezig waren om voor te bereiden. Het belangrijkst voor mij was de presentatie. Een presentatie waarmee we studenten kunnen aansporen de Nederlandse taal te leren. Ook waren er exposities te zien in de bibliotheek gedurende deze dagen. Er waren veel boeken te zien van de Nederlandse, Noorse en Deense taal en cultuur.

De eerste dag van de Jornadas begon met een Deense cursus in een uur, dat vervolgd werd met informatie over de Noorse taal. Er was een redelijk grote opkomst, nog meer dan ik verwachtte. Na de eerste twee interactieve uurtjes was de Nederlandse taal aan de beurt. Een informatief klein uurtje over de geschiedenis, gelijkenis met andere talen, en de reikwijdte van de Nederlandse taal buiten de Nederlandse en Belgische grens.

De dag erna was alweer de laatste dag van de Jornadas. Deze keer was de Nederlandse taal als eerst aan de beurt. Deze dag werd er een grotere focus gelegd op de literatuur. Poëzie kreeg een grote plaats. Op het laatst werd er gesproken over waarom studenten een van de drie talen zouden kunnen leren. Dit werd gedaan met behulp van ervaringen. Ook dit was erg interessant. Ook een student kwam aan bod die inmiddels een cursus Nederlands bij María Jose Calvo heeft afgerond.

Al met al waren het twee zeer geslaagde weken. Het waren naast leerzame ook ontzettend leuke weken.

Bedankt!

Van februari tot en met juni 2016 ben ik als student-assistent werkzaam geweest op de Escuela Oficial de Idiomas (EOI) in Madrid. De stage was niet alleen een leerzame afwisseling op mijn studie Taal- en cultuurstudies aan de Universiteit van Utrecht, het heeft ook mijn ogen geopend voor mijn verdere (studie)loopbaan. In mijn studie combineer ik taalkunde en de Spaanse taal waarin ik me vooral specialiseer in tweedetaalverwerving. Daarom voelde ik me bij de EOI als een vis in het water.

De stage bestond uit verschillende werkzaamheden zoals het organiseren van conversatielessen, gastlessen, examentraining en het uitbreiden van lesmateriaal. De conversatieles is een informele manier voor studenten om hun Nederlands te oefenen en te verbeteren, met een focus op de uitspraak. Ik verbaasde mij over de grote interesse van de Spanjaarden in de Nederlandse taal. De 37 studenten tussen de 15 en 75 jaar die naar de conversatielessen zijn gekomen hadden allen andere motivaties om de Nederlandse taal te leren. Dat daagde mij uit om voor iedereen de conversatieles zo in te richten dat het beste in de student naar boven zou komen.

Niet alleen probeerde ik de studenten zoveel mogelijk te vertellen over de Nederlandse taal, ook kwam er een stukje cultuur bij kijken. Zo heb ik gastlessen gegeven over het studentenleven in Nederland en België en hebben we samen gekeken naar overeenkomsten en verschillen met het studentenleven in Spanje. Op die manier heb ik daarom op mijn beurt meer geleerd over de Spaanse taal en cultuur. Daarnaast konden sommige studenten niet buiten de reguliere lestijd naar de conversatielessen komen waardoor ik hen zag op tijden die hen beter uitkwamen. Daardoor werd ik wegwijzer in Madrid door de ogen van de Spanjaard.

Ik heb meer geleerd in mijn stage dan slechts het toepassen van wat ik tot dan toe had geleerd over tweedetaalverwerving. Ik heb het ook niet over het geven van examentraining, het maken van foutenanalyses en ontwikkelen van lesmateriaal. Ik heb me gerealiseerd dat ik het lesgeven ontzettend leuk vind. De studenten hebben mij, en nu nog steeds, geënthousiasmeerd en daarnaast ben ik geïnspireerd geraakt door de docenten Nederlands in Zuid-Europa die ik heb gesproken op het congres van MediterraNed in Salamanca (9-12 maart 2016). Dropjes zijn inmiddels ook in het buitenland te koop, dus niets houdt mij nu nog tegen om me in de toekomst hopelijk bij jullie aan te sluiten.

De eerste aanblik die ik van Madrid kreeg, waren enkele dikke regendruppels tegen het raampje van het vliegtuig. Gelukkig schrikt een beetje regen een echte Belgische niet af. Na een lange rit in het, toen nog, doolhof van de Madrileense metro klopte ik aan bij de organisatie HelpMadrid, waar ik de sleutel van mijn kamer kreeg. Onder de grijze wolken repte ik me naar mijn warme kamertje, waar ik me eindelijk kon installeren en tot rust komen. Tot dat moment heb ik enkel met de dame van HelpMadrid en een Belgische vriendin, die ook in Madrid verblijft, gepraat. Het was pas de, inmiddels zonnige, dag daarop dat ik besefte dat een niet-Spaanssprekende studente hier op weinig begrip kan rekenen.
Vol goede moed liep in het toeristische centrum binnen om een plattegrond van de stad en van het metrostelsel en na enig getuur op deze kaarten, vond ik de weg naar de metrohalte 'Ciudad Universitaria'. 'Dat was simpel', dacht ik, tot ik de metrohalte verliet en terecht kwam in een stad van universiteitsfaculteiten die wel drie keer zo groot is als het Vlaamse boerendorpje waarin ik woon. 'Geen probleem, ik wandel hier even een gebouw binnen en ga gewoon vragen waar ik moet zijn.' Was het maar zo eenvoudig... Helaas had ik maar een deeltje van de naam van mijn mentor onthouden en bleek dat 'María Gonzalez' één van de meest voorkomende namen in Spanje is. Komt daar nog bij dat mijn zoektocht naar een Engelssprekende conciërge mij doorheen drie faculteiten heeft geleid. Ik vind het moeilijk te begrijpen dat een stad zo groot en zo toeristisch als Madrid, zo weinig Engelssprekende inwoners heeft.
Uiteindelijk vond ik mevrouw María José Calvo Gonzalez en zelfs op tijd! De ontvangst was hartelijk en de rompslomp die aan deze ontmoeting vooraf ging, was snel vergeten. Ik woonde meteen een Nederlandse les bij en leerde de studenten snel kennen. Ik kon zelfs mijn steentje bijdragen door de gedichten die ze zouden voorlezen in te spreken in hun dictafoon, zodat ze thuis konden oefenen. De meeste studenten spraken ook Engels, wat de communicatie mogelijk maakte.
Intussen zijn we een aantal weken verder en geef ik twee van deze studenten intensieve bijles Nederlands. Ik moet hen klaarstomen voor de zomercursus MediterraNed. Een uitdagende, maar leuke opdracht met twee heel gemotiveerde studenten. Mijn Spaans is intussen ook al wat beter geworden, si si! Het is een taal waarin voor mij heel veel woorden herkenbaar zijn uit andere talen zoals Latijn, Frans en zelfs Nederlands dus begrijpen gaat al behoorlijk vlot, de zinsbouw en grammatica echter zijn nog steeds één groot mysterie, dus laat ik het praten nog maar aan anderen over.
Niet alleen de stage is voor mij een opwindende ervaring, dit is voor mij ook de eerste keer dat ik alleen woon en ook dat is een echt avontuur, zeker in een stad zoals Madrid. Een stad die zo groot en veelzijdig is, dat ze je elke dag verbaast. Een stad waarin iedereen een plekje vindt om zich thuis te voelen en waarin iedereen welkom is, al spreek je best toch wel al een woordje Spaans. ;) Het is intussen bijna mijn laatste week in deze metropool, maar ik ben nog lang niet uitgekeken en kom zeker nog terug!

Ik zit in mijn laatste jaar secundair onderwijs, aan de Arteveldehogeschool in Gent, met als vakken Nederlands en Plastische opvoeding en ik ben afgestudeerd in juni. Als kers op de taart van mijn drie jaar durende studie, mocht ik naar Madrid om daar mijn stage af te ronden met vier weken les geven aan de UCM. Ik laat een prachtige periode achter me en vlieg nu weer naar een toekomstig avontuur.

Mijn takenpakket bestond uit verschillende opdrachten. Zo gaf ik wekelijks conversatielessen aan de studenten om zo hun mondelinge taal te oefenen. Een erg leuke opdracht. Ik stak er hier en daar wat doe-opdrachten in en deed actieve oefeningen om zo op een niet al te geforceerde manier het Nederlands te oefenen. We speelden onder andere een spel om de lichaamsdelen te benoemen. Een creatieve poëzieles kwam ook aan de beurt. De studenten maakten kennis met Nederlandstalige poëzie door het onmiddellijk te proberen. Ze maakten gedichten met kranten en schreven in het kader van street-art een elfje op de grond voor de campus. Verder beluisterden we enkele mooie stukjes poëzie. Heel even voelde het voor hen wat onwenning aan maar wanneer het elfje aan bod kwam, kwamen ze helemaal los, heel fijn om te zien.

Naast de gewone lessen gaf ik ook extra lessen aan twee geselecteerde studenten die een zomercursus in Salamanca zullen volgen, georganiseerd door MediterraNed. Omdat er daar heel erg veel rond film en theater zal worden gewerkt, maakte ik een kleine cursus omtrent deze onderwerpen om hen voldoende klaar te stomen. Ze maakten onder meer kennis met de verschillende soorten theater en film en de voorbeelden die we kennen in België. Ze bekeken daarom ook heel wat theater- en filmfragmenten en dat sprak hen volgens mij wel aan, ookal was het soms moeilijk om te verstaan. Theater- en filmtaal om te gebruiken in Salamanca: check!

Tijdens mijn stageperiode aan het UCM catalogiseerde ik ook boeken in de faculteitsbibliotheek. Heel wat boeken hadden nog dringend nood aan een plaatsje in de bibliotheek en de bijhorende catalogus dus daar hielp ik met veel plezier aan mee. Heel wat Nederlandstalige pareltjes passeerden de revue, aan goede boeken hebben ze daar dus geen gebrek.

Aangezien mijn tweede vak Plastische opvoeding is en Madrid een enorme parel aan kunst is, stelde ik voor om de studenten te laten kennismaken met een museum. Ik wou heel graag een Nederlandstalige rondleidingen geven en dat vond Maria José een goed idee dus werkte ik dit idee met veel plezier uit tot een echte rondleiding. We gingen naar een tijdelijke tentoontelling van Escher. Ik was enthousiast en de studenten al evenzeer. Ik gaf vlak voor het museum een korte uitleg over het leven van Escher en zijn verschillende periodes en toen gingen we met z’n allen naar binnen om te genieten van de prachtige werken die hij gedurende zijn leven maakte. Wanneer we nadien gezellig samen een koffie dronken waren hun meningen dan ook positief over de tentoonstelling. Heel erg fijn!

Het was heel fijn om te merken dat de studenten zoveel interesse toonden in het Nederlands en vragen stelden over België. Wat is er populair, wat voor soort muziek beluisteren wij, wat is er mooi aan België, welke steden zijn de moeite waard om te bezoeken… ik heb al hun vragen dan ook met veel plezier beantwoord.

Ik denk dat het redelijk duidelijk is af te leiden uit mijn bovenstaande tekts, dat ik enorm hard heb genoten van mijn stageperiode hier in Madrid. Naar mijn mening was ze dan ook veel te kort! Ik wil bij deze de studenten toch nog even bedanken voor al hun inzet, medewerking en enthousiasme! Een grote dankjewel aan mevrouw Maria José, ik heb enorm veel geleerd en genoten van de goede samenwerking die we hadden. Het was me een hele eer om even deel uit te maken van dit team.
Bedankt!

Studenten Nederlands in Padua (Veneto, Italië)

Ik was gedurende drie maanden (oktober-december 2021) student-assistent voor de afdeling Nederlands aan de Università degli Studi di Padova. Hierbij hielp ik vier Italiaanse studenten uit het tweede en derde jaar van de bacheloropleiding en drie studenten uit de Masteropleiding met hun mondelinge taalvaardigheid in het Nederlands. Met de studenten uit het tweede en derde jaar kwam ik elke maandagochtend een uur samen. Ook de studenten uit de master zag ik wekelijks een uur, maar niet op een vaste dag of tijdstip.

De ontmoetingen met de studenten

Tijdens onze eerste ontmoeting waren de tweede-en derdejaarsstudenten nog wat terughoudend en voorzichtig, omdat het naast de lessen Nederlands op de universiteit voor hen de eerste keer was dat ze met een moedertaalspreker in gesprek gingen. De eerste afspraken had ik het gevoel dat ze niet goed wisten wat te zeggen en dat ze bang waren om fouten te maken. Als ik hen een vraag stelde, antwoordden ze kort met één of twee woorden, maar niet met een volledige zin en ze gaven geen extra commentaar. Maar al snel merkte ik dat ze meer en meer loskwamen, dat ze meer probeerden en vooral meer durfden. Ik was blij op te merken dat hun Nederlands elke week verbeterde en dat ze vlotter uit hun woorden geraakten. Ik moedigde hen aan om zo weinig mogelijk Italiaans te gebruiken als ze het Nederlandse woord niet wisten en vroeg hen bijvoorbeeld naar een synoniem of om op een andere manier uit te leggen wat ze bedoelden. Bovendien begonnen ze me vragen te stellen over zaken die tijdens de lessen Nederlands aan bod waren gekomen, over bepaalde gezegdes, het verschil tussen Nederlands in Nederland en Nederlands in België, etc. Daardoor merkte ik dat ze oprecht geïnteresseerd waren en er meer over wilden leren. De studenten zijn op een paar maanden tijd heel hard gegroeid.

Omdat de masterstudenten al wat meer ervaring hadden, was het voor hen niet zo’n drempel om Nederlands te spreken. Twee van hen zijn ook al in Nederland op Erasmus geweest en hadden de Nederlandse taal dus al in het dagelijks leven gehoord. Maar ook zij hebben tijdens onze afspraken heel wat vooruitgang geboekt. Ik merkte dat ze de eerste ontmoetingen nog vaak Italiaanse woorden gebruikten als ze de Nederlandse vertaling niet wisten, maar na een tijdje probeerden ze me het woord in het Nederlands uit te leggen, of zochten ze naar een synoniem. Hun uitspraak verbeterde sterk en al snel konden ze me een volledig verhaal in het Nederlands vertellen, zonder op het Italiaans terug te vallen. De studenten maakten gebruik van gevarieerde woordenschat en vielen niet altijd terug op de standaard zinsconstructies. Verder hebben ze altijd interesse getoond in de Nederlandse taal en stelden ze me veel vragen over zaken die ze bijvoorbeeld op de Facebookpagina van Stad Antwerpen hadden zien passeren, ze vroegen me naar Nederlandse liedjes, films en televisieseries. De studenten hebben hun Nederlands, ondanks de ervaring die ze al hadden, sterk verbeterd en kunnen volledige gesprekken met een moedertaalspreker voeren.

Gespreksstof

Omdat ik niet goed kon inschatten hoe ver de studenten al stonden met hun mondelinge vaardigheid in het Nederlands, ben ik bij de tweede-en derdejaarsstudenten heel rustig begonnen met een aantal standaardvragen, bijvoorbeeld ‘Waarom heb je ervoor gekozen om Nederlands te studeren?’.  Dat waren algemene vragen over de opleiding, over de stad, over Italië in het algemeen, om wat los te komen en om niet meteen over ingewikkelde onderwerpen te moeten spreken. Ook voor mij was dat een goede manier om van start te gaan, want zo kon ik wat meer over de stad en de universiteit te weten komen. Om niet elke keer over school te hoeven spreken en om voor wat variatie te zorgen, had ik ook een spel voorbereid. Ik had een lijstje met een twintigtal algemene vragen opgesteld, bijvoorbeeld ‘Wie is je favoriete acteur?’ of ‘Welk land wil je absoluut nog bezoeken?’. De studenten moesten om de beurt een van de vragen voorlezen, zelf antwoord geven en vervolgens moesten ook de anderen antwoorden. Dat was een groot succes en een goede manier om elkaar wat beter te leren kennen. Omdat ik de studenten buiten ons wekelijkse uurtje ‘Nederlands mondeling’ af en toe ook op de universiteit of op café zag, leerden we elkaar al snel goed kennen en konden we over heel uiteenlopende onderwerpen spreken. Dat maakte het voor ons allen wat minder schools en zorgde er ook voor dat er gevarieerd taalgebruik aan bod kwam.

Ook met de masterstudenten was het makkelijk onderwerpen te vinden om in het Nederlands over te kunnen spreken. Omdat het contact vanaf de eerste afspraak vlot verliep, vonden we al snel raakpunten en gemeenschappelijke interesses, met heel wat interessante conversaties als gevolg. Onze gedeelde passie voor literatuur zorgde er dan ook voor dat we interessante boeken met elkaar konden uitwisselen, wat ook voor mij erg leerrijk was. Toch vond ik het ook belangrijk om af en toe over actuele onderwerpen in België te spreken, zoals politiek of hoe de coronacrisis in België wordt beleefd. Maar naast de meer geleerde onderwerpen konden we evengoed uren over films, series en de Italiaanse en Vlaamse keuken praten. Het viel me op dat het voor hen ook makkelijker was om over alledaagse, niet schoolse onderwerpen te spreken, omdat er dan geen taalbarrière is in verband met bijvoorbeeld register. Als we over de lessen op de universiteit spraken, hadden ze de neiging om formele termen te gebruiken, die je in een woordenschathandboek zou studeren. Door over uiteenlopende onderwerpen te spreken die leven onder twintigers, gebruik je meer gevarieerde woordenschat en komen er vaker nieuwe woorden naar boven.

Mijn ervaring

Als ik er nu aan terugdenk dat ik voordat ik naar Padua kwam twijfelde om student-assistent te worden, kan ik nu alleen maar heel blij zijn dat ik het heb gedaan. Het is een erg interessante en leerrijke ervaring geweest. De vragen die de studenten me stelden hebben me zelf meer doen nadenken over de Nederlandse taal, want als moedertaalspreker sta je vaak niet stil bij de zaken die voor anderstaligen niet van zelfsprekend zijn. Bovendien ben ik erg dankbaar dat ik op deze manier met Italiaanse studenten in contact ben gekomen, die uiteindelijk mijn vrienden zijn geworden. En het was natuurlijk een goede gelegenheid om mijn Italiaanse woordenschat bij te schaven, want ook ik heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om hen af en toe een vraag te stellen.

Leine Meeus

Toegepaste Taalkunde: Nederlands – Engels – Italiaans

KU Leuven Campus Antwerpen

Erasmus Padua: september 2021-februari 2022

Madrid, dé hoofdstad van Spanje en de bruisende stad waar ik zal vertoeven voor maar liefst 6 maanden. Voordat ik vertrok naar Spanje, wist ik enkel dat ik in Malasaña ging verblijven en dat ik een Engels traject ging volgen aan de Universidad Complutense, andere zaken waren nog een grote verrassing, of beter, een grote uitdaging voor mij.

In de eerste twee weken volgde ik een intensieve cursus Spaans zodat ik mijn plan kon trekken in het dagelijkse leven, want ik merkte dat ik met Engels niet altijd even ver kwam. Ik heb mij soms onzeker gevoeld over mijn Spaans en het gevoel dat het niet altijd even gemakkelijk is om zomaar met de lokale bevolking een voor mij vreemde taal te spreken, was niet altijd even aangenaam. Maar ik voelde mij groeien en dat zorgde anderzijds weer voor een zekere voldoening.

In mijn eerste maand kreeg ik een mail met een vacature omtrent student-assistent voor het Nederlandse departement. Dit wakkerde meteen mijn enthousiasme aan. Een ideale gelegenheid om meer met de Spaanse bevolking in contact te komen, ervaringen te delen en mijn bijdrage te leveren met mijn eigen Nederlandse taal in Spanje, hoe fijn is dat! Na het kennismakingsgesprek was ik nog meer overtuigd. De gesprekken die ik zou hebben, gaan door in een klaslokaal of in de cafetaria, in mijn ogen een heel aangename en fijne manier om met de leerlingen de gesprekken te kunnen voeren.

De lessen startten al vrij snel, een beetje afwachtend en spanningsvol omdat ik hoopte dat de connectie en de communicatie goed zouden zitten. De gesprekken die trouwens voor een eerste dag al vrij druk waren, gingen uiteindelijk heel vlot. Mijn standaardvraag peilde naar de reden van een cursus Nederlands want daar was ik zelf altijd heel benieuwd naar. Het is een clichévraag, maar hieruit kwamen altijd heel boeiende verhalen naar voren, de personen begonnen te vertellen over hun grote liefdes waarvoor ze de taal willen leren, voor betere jobkansen of zelfs bij enkele knappe taalkoppen omdat ze hun taalkennis willen uitbreiden. Na de eerste gesprekken met de studenten kreeg ik onmiddellijke feedback van de docenten, dat gaf me een goed gevoel en energie voor de komende weken.

Een mix van mensen met hun eigen verhalen en met hun persoonlijke vertelstijl maakte het boeiend, interessant en...prettig. De ene zijn Nederlands was al wat beter dan de andere en niet iedereen was een even grote spraakwaterval, toch hadden ze elk één ding gemeenschappelijk: hun enthousiasme. Het waren jongeren van mijn leeftijd, mensen op pensioen of mensen met kinderen, en toch probeerden zij elke week opnieuw te komen en overwonnen zij de angst om met iemand die de moedertaal spreekt, te praten. En zoals ik zelf in het begin heb kunnen ervaren, is dat niet zo vanzelfsprekend.

Je merkte dat er op den duur een vaste groep kwam opdagen, er waren aanvankelijk een aantal twijfelaars. Maar in de vaste groep kon je verder bouwen op gesprekken en kon je vaak ook een zekere vooruitgang zien, zowel in de vertrouwensband als in hun taal en durf. Deze verandering is als taalassistent een leuke ervaring om te zien. Uiteindelijk is het een wederzijdse hulp, zij konden vertellen over Spanje en daar kon ik ook profijt uit halen, ook dat hield de schwung in het gesprek.

Deze ervaring is een van de uitdagingen die ik heb gehad in Madrid waar ik het meest enthousiast maar ook enorm fier over ben. De samenwerking met de docenten, met de studenten en met de school was op zijn minst gezegd heel genoeglijk. De verhalen en persoonlijkheden van de studenten zullen mij lang bijblijven en ook de manier om via deze weg meer geïntegreerd te zijn in hun cultuur, maakte het avontuur compleet. De laatste twee weken probeerde ik met de studenten op andere plaatsen af te spreken, ik kwam terecht in een Belgisch café ( waar ik nu trouwens nog vaak vertoef), in nieuwe wijken en in de werkomgevingen van de mensen. Allemaal kunnen ze vlot in het Nederlands hun persoonlijke verhalen ter plaatse vertellen.

Het voordeel van verschillende gesprekken te hebben is bovendien dat je merkt dat heel veel mensen dezelfde soorten fouten maken en dat maakt het makkelijker om ze te verbeteren of om hen gerust te stellen dat het normaal is dat ze struikelen over die zinsbouw of uitdrukking. Al doende samen leren gaf een verrijkend gevoel.

Als reflectie zou ik beginnende studenten willen overtuigen, blijven te komen. Vooral omdat ik vond dat zij na amper één jaar Nederlands vaak heel wat vaardigheden verworven hadden. Ik had niet verwacht dat het niveau zo hoog zou liggen en soms blijft het vreemd om Spanjaarden zo goed Nederlands te horen praten. Dit had ik in het begin van mijn Erasmus niet verwacht veel tegen te komen. Uiteindelijk allemaal heel leuke herinneringen.

Een native speaker inschakelen in het taalprogramma geeft zoveel mogelijkheden voor de studenten als voor de begeleider zelf. Het is een programma waar ik van droom om zo in België ook mijn Spaans op een natuurlijke functionele manier te leren.

Hartelijk dank voor de geboden kansen.

Hallo! Mijn naam is Engelina Chaillet, en normaal gezien studeer ik Toegepaste Taalkunde (Ned.-Eng.-Sp.) aan de KU Leuven in Antwerpen. De afgelopen 6 maanden heb ik via Erasmus+ echter mogen spenderen aan de Universidad Complutense de Madrid (beter bekend als ‘la Complu’ onder de studenten). Met trillende benen vertrok ik naar Madrid, bang voor heimwee, maar het was een geweldige ervaring met veel belevenissen, verschillen, nieuwe kennis en nieuwe vrienden. Juist omdat ik zoveel heb beleefd en UCM zo geweldig vind, zou ik het graag met anderen willen delen.

Het grootste verschil is volgens mij de verschillende aanpak: terwijl ik gewend ben aan het studeren van pure theorie voor examens, worden hier de punten grotendeels verdeeld tussen examens en permanente evaluatie. Verplichte aanwezigheid, taken, lessen voorbereiden, essays, vertalingen, groepswerken, discussies… Een wereld van verschil! De focus ligt niet langer op grote stukken theorie, maar een mening ontwikkelen. Het was even wennen, maar ondertussen ben ik hier wel helemaal voor te vinden. Begrijpen is voor mij makkelijker dan vanbuiten blokken, je besef van de leerstof vergroot, en door de vele evaluatiemogelijkheden is het eindcijfer echt representatief voor je inzet en begrip.

Natuurlijk was het niet allemaal rozengeur en maneschijn. Aangezien het merendeel van mijn vakken in het Spaans werd gegeven, speelde de taalbarrière me in het begin soms best wel parten. Gelukkig was deze achterstand na 2 maanden al bijna volledig weg, en ik kan trots zeggen dat ik de afgelopen periode meer Spaans heb geleerd dan de vorige 2 jaar! Ook de verschillende mentaliteit was in het begin een bron van frustratie: hoezo maakt het niet uit als je niet punctueel bent, hoezo is het niet duidelijk wanneer de prof/test/eindtaak er is?! Maar goed, al mistte ik in het begin de helderheid van België, ik weet zeker dat ik binnen een paar maanden de Spaanse ontspannenheid nog meer ga missen.

Behalve lessen volgen en voorbereiden, nam ik ook deel aan het student-assistent-programma van de Nederlandse Taalunie. Zo’n 4 uur per week was ik de trotse assistent van professor Calvo: lessen Nederlands mondeling voorbereiden en geven, artikels schrijven en verbeteren, een bezoek aan een tentoonstelling voorbereiden… Allemaal ervaringen die ik anders niet zou hebben opgedaan, en de ideale manier om erachter te komen wat ik later graag zou willen doen: lesgeven staat officieel op het lijstje!

 Ten slotte mag ik ook de Spaanse gastvrijheid niet vergeten. Zowel in de lessen als gewoon op prachtige campus (die trouwens gigantisch is; beeld je een Amerikaanse campus in) werd ik regelmatig aangesproken. ‘Of ik een erasmusstudent was? Of ik hulp nodig had?’ Ik heb nooit lang met een vraag of probleem gezeten, en de vrienden die ik heb gemaakt, ga ik snel weer terugzien omdat zij nu mij willen komen opzoeken.

Om het allemaal samen te vatten in 3 woorden: beste beslissing ooit. Het was niet makkelijk om zo lang alleen in een ander land te wonen en te studeren, maar ik ben erdoor gegroeid als persoon, en met alle ervaring in mijn achterhoofd, heb ik nu het gevoel dat ik wereld aankan. Ik ben iedereen, aan UCM én daarbuiten, dankbaar voor al hun steun: Madrid is mijn tweede thuis geworden.

(Als je meer zou willen weten over mijn avonturen in Madrid en in de toekomst, ik heb een Engelstalige blog die ik net voor Madrid ben begonnen en waarop wekelijks iets nieuws verschijnt: papelychanel.wordpress.com)

Op 1 september 2019 verhuisde ik naar Spanje voor een uitwisseling van 5 maanden aan CUNEF (Colegio Universitario de estudios financieros) in Madrid. Als voorbereiding voor mijn vertrek had ik natuurlijk al gekeken of er eventueel werk was in Madrid. Na lang zoeken kwam ik dan ook uit bij Student-Assistent Nederlands aan Universidad Complutense de Madrid gefinancierd door de Taaluniversiteit in Nederland. Gelukkig voor mij was het dicht in de buurt en makkelijk te combineren met school.

Mijn ervaring in Madrid

Het was voor mij wennen om alleen in een grote stad te wonen. Ik woon zelf namelijk in een dorp in Nederland met mijn ouders. Toch was mijn eerste ervaring in Madrid erg positief. In Madrid woon ik net buiten het centrum in Arguëlles. Hierdoor heb ik de ervaring hoe het is om in Madrid te wonen, terwijl ik toch niet in het centrum woon. Ook vind ik het erg fijn dat Arguëlles niet ver van het centrum vandaan is en dat alles lekker in de buurt is! Na een weekje wennen begon mijn school waar we zelf ons rooster mochten maken. Dit was makkelijker gezegd dan gedaan en uiteindelijk kreeg ik een rooster met lange dagen en veel tussenuren. Gelukkig wende dit snel en kreeg ik een regelmaat in mijn verblijf in Madrid.

Zelf ben ik een erg sportief type, want ik doe thuis ook aan voetbal. In Madrid kan dat natuurlijk niet achterblijven en ging ik op zoek naar een voetbalclub waar ik voor een half jaar kon spelen. Dit had ik al snel gevonden bij C.D. Chamberi, waar ze mij met vreugde ontvingen! Gelukkig had ik nu nog meer dingen om naar uit te kijken, een moment waar ik mijn Spaans kon verbeteren en een gelegenheid om meer vriendinnen te maken!

Zes weken na mijn aankomst kreeg ik bezoek van mijn familie en mijn vriend en ik moet bekennen dat het erg fijn was om iedereen weer even te zien! Dit maakte daarna alles veel makkelijker, omdat ik vanaf die tijd wat meer bezoek ging krijgen. Dit was ook de periode dat ik bericht kreeg van mevrouw María José Calvo González over het student-assistentschap, waar ik met volle enthousiasme op reageerde.

In december ben ik voor kerstmis naar huis gegaan en ben ik samen met mijn zus, haar vriend en mijn vriend terug gekomen naar Madrid om hier oudejaarsavond te vieren. Mijn laatste maand in Madrid was vanaf dit moment dan ook ingegaan en dit leverde gemengde gevoelens bij mij op. Aan de ene kant wist ik dat ik het hier heel erg ga missen, want ik heb hier zoveel leuke momenten gehad en lieve mensen leren kennen. Aan de andere kant vind ik het ook weer fijn om thuis mijn andere vrienden weer te zien en lekker bij mijn ouders te kunnen wonen.

Mijn ervaring als student-assistent

Mijn eerste week als student-assistent was op 4 november 2019 waar ik mijn eerste les moest voorbereiden. Dit bleek toch wel lastiger te zijn dan dat ik had verwacht. Vooral omdat ik geen lerarenopleiding doe en alleen voor de klas sta als ik een presentatie moet geven voor mijn les, maar gelukkig hielp mevrouw Calvo González mij hierbij.

Ik ben negen weken student-assistent Nederlands geweest, waarvan ik zes weken ook daadwerkelijk voor de klas heb gestaan. Dit was een hele goede ervaring voor mij en het heeft me ook heel veel zelfvertrouwen gegeven, waardoor ik presentaties geven nu niet erg meer vind.

De eerste twee weken was wennen om voor een klas te staan en leerlingen ook daadwerkelijk iets te leren, maar het wende snel en op het einde is het me ook gelukt om de leerlingen wat nuttige informatie te leren.

De achtste week mocht ik meehelpen met het mondeling examen en ook dit was erg nieuw voor mij. Ik ben zelf natuurlijk gewend hoe het is om een mondeling examen te hebben en weet als geen ander hoe zenuwachtig je hiervoor bent. Dit heeft mij dan ook geholpen met wat langzamer en duidelijker praten voor de studenten en ze op hun gemak te laten voelen. Ik vind dat de studenten het examen erg goed hebben gedaan en ben dan ook blij om te weten dat ik hier een kleine rol heb gespeeld om hun te helpen.

Al in al, waren deze vijf maanden een ervaring om nooit meer te vergeten. Ik heb heel veel geleerd in deze periode, veel leuke en lieve mensen leren kennen, en momenten gehad die nooit meer van mij afgepakt kunnen worden! Ik kan daarom met volle teugen zeggen dat Madrid mij veranderd heeft in een positieve zin en dat student-assistent Nederlands zijn mij heel veel goeds heeft opgeleverd!

Tijdens het eerste semester van het vierde jaar van mijn studie Taal- en letterkunde: Engels-Spaans aan de KULeuven, ging ik op Erasmus naar de Universidad Complutense te Madrid. Aan deze universiteit, kwam ik te weten dat er zoiets bestaat als ‘student-assistent’ voor de docent Nederlands. Na even getwijfeld te hebben, besloot ik dat ik deze kans echt niet kon laten liggen.

Als student-assistent was ik verantwoordelijk voor de conversatielessen voor de studenten Nederlands. De studenten hadden nog nooit eerder Nederlands gestudeerd, dus we begonnen vanaf nul. Elke week was er een les over een ander thema: eten en drinken, kledij, de weg vragen, enz. Ook werden bepaalde aspecten van de Nederlandse en Vlaamse cultuur besproken: eetgewoontes, verjaardagen, de eindejaarsperiode, Sinterklaas, enz. Ik probeerde de studenten zo veel mogelijk zelf te laten spreken, onder andere door het voeren van dialoogjes of het stellen van vragen. Op het einde van elke lessen luisterden we meestal naar een liedje in verband met het thema van die les.
Ik vond deze studentenjob een ideale manier om zelf eens te kunnen ervaren hoe het eraan toegaat “achter de schermen” van een universiteit. Zo heb ik niet enkel les gegeven, maar ook artikels geschreven voor MediterraNed en een artikel nagekeken voor de docent Nederlands.
Een van de meest fascinerende aspecten van deze job was dat ik als buitenstaander naar mijn eigen moedertaal moest leren kijken. Ik ben altijd al enorm gefascineerd geweest door taal en door mijn studie ben ik ook veel met taal bezig. Ik studeer echter geen Nederlands, waardoor ikzelf ook veel heb bijgeleerd dit semester. Ik was zelf verbaasd over hoe vaak ik bepaalde regels moest opzoeken omdat ik ze zelf eigenlijk niet kende. De regels voor verkleinwoorden, het verbuigen van adjectieven en de woordvolgorde kon ik uiteraard allemaal zonder problemen toepassen, maar ik kon ze eigenlijk niet uitleggen.
Ook het van het culturele aspect van het lesgeven heb ik echt genoten. Elke week probeerde ik een klein stukje cultuur te incorporeren in de les. Hierdoor leerden de studenten niet alleen meer over de Vlaamse cultuur, maar ik leerde dankzij hen ook meer over de Spaanse cultuur.
Deze job heeft me ook doen beseffen dat het doceren van een taal echt geen gemakkelijke opdracht is. Ten eerste moet je de taal echt tot in de puntjes beheersen en begrijpen om ze op een duidelijke manier te kunnen overbrengen aan de studenten. Ten tweede moet je zelf ook kunnen aanvoelen wat de noden zijn van de klas en van de individuele studenten. Soms merkte ik dat bepaalde aspecten toch moeilijker bleken dan gedacht; zo probeerde ik bijna elke week heel kort de getallen en de uitspraak te herhalen. Ook leert niet iedereen op hetzelfde tempo, waardoor het soms wat wikken en wegen was om te weten aan welk tempo ik het beste les kon geven. Gelukkig kon ik altijd rekenen op de tips van María José bij het voorbereiden van mijn lessen.
Al bij al vond ik deze ervaring echt wel de moeite waard. Ik heb heel erg veel bijgeleerd en ik heb ook ervaring kunnen opdoen. Het is de ideale studentenjob voor iedereen met een interesse in taal en het onderwijzen van taal. Het was ook heel erg fijn om te zien hoe de studenten vorderingen maakten. Ik hoop dan ook dat ik de studenten enthousiast heb kunnen maken voor de Nederlandse taal.