Sinds november 2020 ben ik aangesteld als promovendus Nederlandse Letterkunde bij de Universiteit van Napels “L’Orientale”. Op dit moment woon ik in Rome en werk ik net zoals de meeste mensen voornamelijk vanuit huis. Sinds de uitbraak van Covid-19 zijn het voor iedereen bewogen en uitdagende tijden. Ik hoop dat ik in de nabije toekomst me kan onderdompelen in het bruisende Napolitaanse leven. De wisselwerking en afwisseling tussen stad en academie vormen voor mij een grote bron van inspiratie.

In het begin van mijn academische loopbaan was dat Leiden. Van 2010 tot 2015 hebben de sleutelstad, Nederlands oudste universiteit en studie- en studentenverenigingen mij kennis en zelfvertrouwen gegeven om nog een stapje verder te gaan. Na mijn bachelor Italiaanse Taal en Cultuur, een jaar Erasmus in de Lombardijse stad Brescia en mijn master Italian Literature and Culture was het tijd voor een nieuw avontuur. In september 2015 verhuisde ik – mijn hele hebben en houwen in drie koffers gepakt – naar de Italiaanse hoofdstad. Toch kon ik het niet over mijn hart verkrijgen om alle schepen achter me te verbranden: de academische wereld lonkte. Ik schreef me in voor de bachelor Lingue, Culture, Letterature, Traduzione aan de Sapienza met als hoofdvakken Duitse en Nederlandse Letterkunde. Een keuze waar ik nooit spijt van heb gehad. Hoe mooi is het om je eigen land, taal en cultuur te herontdekken door de ogen van een ‘ander’? Een ‘ander’ die je misschien al dacht te kennen doordat je zijn/haar land, taal en cultuur hebt bestudeerd.

Sinds ik in Rome woon gaat er geen dag voorbij waarin de ene na de andere openbaring zich aan mij voordoet. Het is haast onvermijdelijk om geen vergelijkingen te trekken tussen Nederland en Italië. De Italianen zijn nieuwsgierig naar wat de Nederlander bezielt en vragen me vaak het hemd van het lijf als ik in een Romeins cafeetje een kopje koffie bestel. Ja, soms kan het lijken dat Nederland en Italië enorm van elkaar verwijderd zijn, maar eigenlijk hebben we heel veel met elkaar gemeen. Louis Couperus en Gabriele D’Annunzio maken daar, mijns inziens, deel van uit. Dit is dan ook één van de voornaamste beweegredenen waarom mijn onderzoeksproject zich richt op deze twee grote schrijvers uit het Europese fin de siècle.

Aan de hand van een kritisch-methodologische analyse van de artistieke en intellectuele vrouwfiguur, die het leven en het werk van beide schrijvers doorkruist, hoop ik de wederzijdse bewondering tussen Couperus en D’Annunzio bloot te leggen. Eerdere onderzoeken hebben uitgewezen dat er veel overeenkomsten zijn tussen de gebeurtenissen en personages uit de werken van Couperus en zijn persoonlijke leven. Ditzelfde geldt voor Gabriele D’Annunzio. Er bestaat echter nog geen gedetailleerde studie die beide auteurs en hun werken met elkaar vergelijken.

Met mijn onderzoek wil ik onder begeleiding van professor Franco Paris op dit gebied de eerste stappen zetten, te beginnen bij de vrouwen die beide schrijvers met elkaar verbinden: Elisabeth Couperus-Baud, Eleonora Duse en Ouida (pseudoniem van Maria Louise de la Ramée). De vrouw geldt voor zowel Couperus als D’Annunzio als inspiratiebron in het dagelijks leven en in hun literaire werken.

Mijn onderzoeksproject Lo specchio della suprema bellezza: fusioni di genere in Couperus e D’Annunzio (De spiegel van de hoogste schoonheid: genderversmelting in Couperus en D’Annunzio) heeft tot doel de vrouwbeelden te analyseren die door beide schrijvers worden gepresenteerd. Deze vrouwbeelden zijn namelijk complex en wijken af van de stereotype vrouwbeelden in de Europese literatuur geschreven door mannen.

Aangezien beide schrijvers altijd op zoek zijn geweest naar de hoogste vorm van schoonheid – kenmerkend voor het Decadentisme – wil ik op zowel stilistisch als thematisch niveau onderzoeken hoe Couperus en D’Annunzio hun vrouwelijke personages hebben opgetekend. In welk opzicht komen zowel de uiterlijke als innerlijke beschrijvingen van de vrouw met elkaar overeen en in welk opzicht verschillen ze van elkaar? Op deze manier wil ik komen tot een gedetailleerde analyse van de waaier van vrouwelijkheid, die al dan niet duidelijk aanwezig is in de romans, zonder afbreuk te doen aan de aanwezige elementen van mannelijkheid. Eén van mijn belangrijkste onderzoeksvragen is namelijk of het alter ego van zowel Couperus als D’Annunzio niet juist te vinden is in de vrouwelijke personages. Aan de hand van een stilistische analyse hoop ik te doorgronden op welke wijze beide schrijvers vorm hebben geven aan hun idee van de hoogste schoonheid in hun vrouwelijke personages, met wie zij zich mogelijk spiegelen.

Voor vragen of suggesties inherent aan mijn onderzoeksproject, kunt u met mij contact opnemen: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Website universiteit: www.unior.it/ateneo/view_news/14204/12511/1/zevenbergen-frianne-christine-.html

Mijn kennis met de Nederlandse taal en cultuur begon in 2006 bij de universiteit “L’Orientale” van Napels. Ik houd niet van conventies en bovendien heb ik altijd met grote nieuwsgierigheid en belangstelling naar de Nederlandse en Belgische multiculturele samenleving gekeken. Dat is misschien de reden waarom ik Nederlands als vreemde taal koos in plaats van de meest gestudeerde talen.

In 2009 ben ik cum laude afgestudeerd in met een scriptie in de Nederlandse Taal en Vertaling dan in 2012 heb ik een 2-jarige master in Moderne Talen, Letterkunde en Vertaalkunde behaald aan de universiteit “Sapienza” van Rome.

Sinds februari 2021 ben ik een postdoc bij Universiteit van Napels L’Orientale. Ik ben bezig met een onderzoeksproject dat het belang van Vincent Van Goghs brieven benadrukt als een literair kunstwerk waarin Van Goghs zelfrepresentatie plaatsvindt. Er wordt veel gepubliceerd over van Gogh en de brieven hebben wel een belangrijke rol gespeeld om de kennis van zijn leven en zijn kunst te verdiepen. Toch hebben ze weinig of bijna geen wetenschappelijke aandacht voor hun literaire waarde gekregen. Dit project zal dus diverse aspecten onderzoeken. In de eerste plaats, zal ik de literaire verwijzingen binnen de brieven analyseren, om de rol en de invloed van de literatuur op van Gogh te verklaren. Ten tweede, zal ik van Goghs stijl bestuderen, in het bijzonder het aspect van onregelmatigheid als een vorm van zelfrepresentatie. Dan zal ik de verschillen tussen de Nederlandse en de Franse brieven onderzoeken in het kader van de zelfrepresentatie en het scheppingsproces in verband met de taalbeheersing. Tenslotte, door de analyse van de vertaalstrategieën voor de brieven zal ik me concentreren op de effecten van de functionele aanpak van de Italiaanse en de Engelse versies. Mijn promotor is Prof. Franco Paris. Dat vind ik een heel innovatief project. Ik heb altijd veel interesse gehad voor “in between” dimensies daarom ben ik nu zo gefascineerd door de figuur van deze auteur die kunst en literatuur op een intrigerende manier combineerde en waarin meer botsende identiteiten naast elkaar bestonden.

In dit verband, zie ik een continuïteit met het onderzoeksgebied van mijn doctoraat. In 2018 promoveerde ik aan de Universiteit van Napels L’Orientale met een proefschrift over de werken van Naima El Bezaz, Rachida Lamrabet en over het debat rond de zogeheten migrantenliteratuur. Een van de meest interessante aspecten in het proza van deze twee schrijfsters met Marokkaanse afkomst is, naar mijn mening, het gebruik van fictie als filter voor thema’s zoals identiteit, racisme, discriminatie, botsende cultuurverschillen, die gevoelig liggen bij de publieke opinie, en als middel om vooroordelen en stereotypen te deconstrueren. Deze onderwerpen, waarover ik verschillende artikels publiceerde, blijven centraal in mijn onderzoeksinteresse.

Tijdens mijn doctoraat heb ik ook mijn eerste Nederlandse conversatielessen aan bachelorstudenten gegeven. Het is een heel stimulerende ervaring geweest en in augustus 2018 heb ik de intensieve docentencursus NVT Neerlandistiek - Seminarium didactiek, taal en cultuur gevolgd, bij het Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies (INTT) van de Universiteit van Amsterdam en het Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) van de KU Leuven, om nieuwe leermethoden en vaardigheden te krijgen. Het was voor mij echt een belangrijke mogelijkheid om innovatieve werkvormen en digitale tools te leren kennen. Dat heeft me geholpen mijn eigen aanpak te ontwikkelen zodat mijn conversatielessen meer dynamisch en interactief kunnen zijn. Deze methode gebruik ik nu voor de colleges die ik aan bachelorstudenten geef. Ik coördineer mijn werk met Prof. Luisa Berghout, dus door mijn colleges kunnen de studenten woordenschat consolideren en de taal in praktische contexten oefenen.

Vertaalkunde heeft ook een belangrijke rol gespeeld in mijn hele universitaire opleiding. Ik heb verschillende workshops en studiedagen over literair vertalen gevolgd en voor mijn masterscriptie heb ik een deel van de roman Vrouwland van Rachida Lamrabet vertaald. Ik heb al wat werkervaringen als vertaalster, maar weinig in het kader van literaire vertaling waarop ik vanaf nu mijn aandacht wil vestigen.

Ik begin dus dit nieuwe hoofdstuk als postdoc met hetzelfde enthousiasme van die eerste dagen, maar met een zekerheid: aan diegene die mij vandaag vraagt of zo’n rare taal een goede keus was, zou ik antwoorden dat het nog beter dan mijn verwachtingen was.