Alessandro Colagiovanni, BA in Toegepaste Intertalige Communicatie (SSLMIT Trieste) en momenteel tweedejaars MA conferentietolken  op de universiteit UNINT in Rome, heeft een post geschreven voor FB, waarin hij ‘één van de mooiste ervaringen’  beschrijft die hij heeft opgedaan als vertaler vanuit het Nederlands. Titel van de post: ‘Kan een vertaler een leven redden?’. Alessandro wil deze post, die hij voor FB heeft geschreven, graag met anderen delen. (juni 2020)

“Un traduttore può salvare una vita?”

Non sono solito scrivere post, e generalmente se lo faccio si tratta di qualche cavolata per ridere. Oggi, invece, vorrei condividere una esperienza molto recente che mi ha aperto gli occhi. Una esperienza che potrebbe aiutarci a rivalutare una categoria spesso così maltrattata.

I traduttori sono inutili. Già. Tanto c'è Google traduttore. E poi, diciamolo, tradurre non serve a niente.
"Ma tu parli l'olandese? E che ci fai?" Quindi anche le mie lingue sono inutili. Ottimo!

Bene. E allora perché ho scritto che i traduttori possono salvare una vita?

Se avessi letto questa mia frase ieri, o l'altro ieri, avrei pensato: "che cavolata!". Oggi, invece, mi sono reso conto del contrario. Io stesso!

Ecco la storia: vengo contattato di urgenza dal reparto di oncologia del Gemelli. Mi dicono che un ragazzo sta per morire, non sanno bene cosa abbia - presumibilmente un brutto male - ma non sanno bene cosa. Eppure la diagnosi è stata fatta. Sì, è stata fatta. Ma è in olandese perché, guarda un po', gli esami diagnostici sono stati effettuati nei Paesi Bassi. Quindi l'ospedale ha due opzioni: o rifare tutte le biopsie, ma richiederebbe troppo tempo (che non ha) oppure trovare qualcuno che sappia tradurre da una lingua così inutile (!!!) come l'olandese. Vengo contattato mentre faccio colazione. La voce si è sparsa ed è uscito il mio nome.
"È urgentissimo, la prego".
Io ho detto subito di sì, ho chiuso tutto e mi sono messo a tradurre. Prima inviavo la traduzione, prima l'equipe medica poteva iniziare con la terapia.

A lavoro finito, ricevo questo meraviglioso messaggio di ringraziamento.

Grazie ancora. Anche tu hai contribuito a salvare questo ragazzo

Forse non ho operato, no. Forse non ho estratto nessuna neoformazione. No. Ma forse, e solo forse, traducendo da una lingua inutile, ho aiutato a salvare la vita di un giovane ragazzo.

Ma ricordate, ragazzi: i traduttori sono inutili! Soprattutto quelli dall'olandese.

“Kan een vertaler een leven redden?”

Ik ben niet zo gewend om een post te schrijven, en als ik het doe dan is het meestal vanwege iets stoms, gewoon om wat te lachen. Maar vandaag wil ik een recente ervaring met jullie delen die voor mij een eyeopener was. Een ervaring die ons ook kan helpen een beroepsgroep te herwaarderen die dikwijls nogal miskend wordt.

Vertalers zijn nutteloos. Ja, uiteraard. We hebben toch Google translator? En laten we nou eens eerlijk zijn: vertalen dient toch nergens toe. “Oh! Maar jij spreekt Nederlands? En wat doe je daar eigenlijk mee?” OK, dus ook mijn talen zijn nutteloos. Fantastisch!

Goed. Waarom schrijf ik dan nu dat vertalers een leven kunnen redden?

Als ik deze zin gisteren opgeschreven zou hebben, of eergisteren, zou ik gedacht hebben: “Wat een onzin!” Vandaag echter denk ik daar volledig anders over. Ja, ik!

Hier is mijn verhaal. Ik word met spoed gecontacteerd door de afdeling oncologie van het Romeinse ziekenhuis Gemelli. Men zegt mij dat er een jongen op sterven ligt, ze weten niet precies wat hij heeft, misschien een fatale ziekte, maar wat precies weten ze dus niet. Maar de diagnose is toch gesteld? Precies, dat klopt. Maar die is opgesteld in het Nederlands, omdat heel toevallig het diagnostisch onderzoek in Nederland is gedaan. Het ziekenhuis heeft dus twee opties: of alle biopsieën overdoen, maar dat zou teveel tijd kosten (en tijd heeft die jongen niet), of iemand opsporen die uit zo’n nutteloze (!) taal als het Nederlands kan vertalen. Ze bellen me dus terwijl ik net aan het ontbijten ben. Op de een of andere manier was mijn naam tevoorschijn gekomen.

“Het is echt heel dringend, alstublieft!”

Ik heb meteen ja gezegd, heb alles uitgedaan en weggezet en ben aan de slag gegaan. Want, hoe eerder ik met het vertaalwerk begon, hoe eerder de medische equipe kon beginnen met de therapie.

Nadat het werk opgeleverd was, ontving ik dit prachtige dankwoord:

“Nogmaals dank. Jij hebt meegeholpen om deze jongen te redden”

Ja, ik heb niet aan de operatietafel gestaan, misschien ben ik ook niet een of andere tumor op het spoor gekomen. Maar misschien - en alleen maar heel misschien - heb ik door te vertalen uit een nutteloze taal, geholpen het leven te redden van een jongen.

Maar onthou, beste mensen: vertalers zijn nutteloos. En vooral degenen die uit het Nederlands vertalen!