Verslag van het digitale gastcollege met Patricia Couto 

door Kyle Bernaert / 21 mei 2021

 

De vervalste Vermeers Christus en de overspelige vrouw met  daarvoor Han van Meegeren 
© Corbis/Polfoto, Getty/AOP & Tim Koster,
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Rijswijk/Amersfoort

 

In deze lezing ging Patricia Couto dieper in op het leven en het werk van Han van Meegeren, de meester vervalser. Ze vertelde over z’n leven en carrière. Van Meegeren liet zich door meerdere schilders uit de geschiedenis van de schilderkunst, zoals Carravagio, inspireren. in 1921 leerde hij van de kunsthandelaar Theo van Wijngaarden hoe je schilderijen restaureert en hoe hij de alcoholtest om schilderijen te identificeren, kon vermijden. De Lachende Cavalier wordt beschouwd als zijn eerste vervalsing, maar dat is nooit officieel bevestigd. Volgens Van Meegeren begon hij pas in 1929 in Roquebrune te vervalsen, met een schilderij van Vermeer. Om z’n vervalsingen te maken kocht hij echte 17de eeuwse doeken vanwege de ‘craquelé. De barstjes die in de verf zaten van het oorspronkelijke schilderij kwamen er door de eeuwen en dat gebruikt hij om z’n eigen schilderijen authentiek te laten lijken. Daarnaast moesten de verven/pigmenten gemaakt worden volgens procedures die toen effectief bestonden. Tenslotte moesten ze aan de alcoholtest voldoen, daarvoor gebruikte hij bakeliet. Daarna bracht hij de schilderijen op de markt via een ‘agent’. Die maakte dan een verklaring over de oorsprong van het schilderij en bevestigde de authenticiteit.

Van Meegeren slaagde er o.a. in om Göhring te bedriegen. Een van die vervalste Vermeers, Christus en de overspelige vrouw , heeft Van Meegeren hem tijdens de oorlog via bemiddeling verkocht. Hij kwam hierdoor echter zelf wel in de problemen met het gerecht in Nederland. In 1947 volgde er namelijk een proces tegen van Meegerens bedrog met de schilderijen omdat hij beschuldigd werd van collaboratie aangezien hij niet kon thuiswijzen van welke kunstenaar het kunstwerk was en hij het dus wel moest gestolen hebben. Hij beschuldigde uiteindelijk zichzelf door te onthullen dat hij het meesterwerk zelf had vervalst, evenals vele andere meesterwerken. Na het college deden de deelnemers zelf een test om te zien of ze het verschil konden zien tussen echte en valse schilderijen. Opnieuw een geslaagd gastcollege door Mediterraned.

Zie hier het interview aan Patricia Couto

(Kyle Bernaert, stagiair bij de Complutense universiteit, april-mei 2021)